Senegal en Gambia

Senegal
6-22 april 2019. Senegal – Gambia – Senegal. 
Vooraf: wat info over te landen die bezocht zullen worden: 
Senegal
Het noordelijk deel van Senegal (13 miljoen inwoners) is gelegen in de Sahel. 
Er zijn twee belangrijke rivieren: de langste is de Sénégal, die de noordgrens vormt met Mauritanië, en in het zuidoosten stroomt de rivier de Gambia. De grootste stad is Dakar, ook de hoofdstad met bijna een miljoen inwoners, Mbour (officieel M’bour) is de 8ste grootste met een dikke 150.000 inwoners. Officiële taal het Frans, ik zal we dus wel verstaanbaar kunnen maken, en 95% is islamitisch.<br /> Munteenheid CFA Frank (XOF) met als koers 1 euro is 655 XOF. Deze koers is gekoppeld aan die van de euro dus vrij stabiel. 
Gambia, officieel de Republiek Gambia, grenst aan Senegal (is er in feite door omgeven buiten het stukje Atlantische Oceaan. Het land bestaat uit een tamelijk smalle strook langs de Gambia-rivier. Gambia is zo'n 250 kilometer lang en slechts enige tientallen kilometers breed. Met 11.300km² is het het kleinste land op het Afrikaanse vasteland. Het landschap is licht glooiend met wat heuveltjes. Het hoogste punt bedraagt ongeveer 40 meter, en Gambia is daarmee nog vlakker dan Nederland. Dwars door het land loopt de goed bevaarbare Gambia-rivier. Deze rivier voert het hele jaar door water. Langs de kust liggen vele zandstranden.
Engels is de officiële taal (ken ik nog beter dan Frans ) en er zijn een dikke 2 miljoen inwoners. Banjul met 42000 inwoners is de hoofdstad.  Deze stad kan niet meer groeien omdat ze op een eiland ligt. 90% islamieten en 10% chistenen. 

Gambia

De Gambia-rivier kan worden overgestoken vanaf Banjul aan de zuidoever, met een veerboot naar Barra, aan de noordoever. Er vertrekt elke 'paar uur' een veerdienst - de tijden zijn niet bekend en variëren per dag. Er kunnen enorm veel mensen op de pont, evenals vrachtwagens en andere vervoermiddelen. Het veer is de meest gebruikte transportwijze: Het alternatief is om de rivier heen te rijden, wat ongeveer twee dagen kan duren. Vrachtwagens staan daarom een aantal uren/dagen in een rij voor de veerboot. De onderste verdieping van de boot wordt voornamelijk gebruikt voor vervoermiddelen, terwijl de tweede verdieping vol staat met mensen.
Voorbereidingen:
In december ga ik al op zoek naar een ticket. Via Zaventem nogal duur, via Lille (Rijsel) 200 euro goedkoper, én minder kans op staking,  wat in deze woelige tijden ook wel meegenomen is. Voor 499 + 19 euro dossierkosten  vlieg ik hen en terug. Wel niet rechtstreeks. Ik vertrek om 16.15u in Lille, land 2 en een half uur later in Algiers waar ik 2 en een half uur overstaptijd heb. We zetten intussen onze klok een uur achteruit. Dan volgt de vlucht naar Blaise Diagne International Airport (de officiële luchthaven van Dakar) op zo’n 30km van de hoofdstad. Deze duurt bijna 5u. Ik zal er op zondag om 00.05u landen. (als alles loopt zoals voorzien).  Omdat immigratie een verblijfplaats nodig heeft bij het binnenkomen van het land, boek ik eveneens een kamer bij Mame Marie Faye,  km1 mbour route de joal Etage, Mbour, 00221, Senegal . 8000 XOF en 1000 XOF toeristenbelasting. 13.5 euro. Info van de site: Mame Marie Faye ligt in Mbour en biedt een terras en een bar. De accommodatie ligt op 10 km van Saly Portudal. Gasten van de bed & breakfast kunnen genieten van een continentaal ontbijt. (zal iets voor mij zijn), maar er is wel wifi, altijd meegenomen natuurlijk. Somone ligt op 19 km van Mame Marie Faye. (ik weet nog niet wat hier te zien is)
Om in Lille te geraken, boek ik een dikke week voor vertrek een treinticket. Ook hier verloopt de reis niet in één stuk. 
Vertrek om 10.55u in Lier station naar Antwerpen, 5 minuten overstaptijd in Berchem naar Brussel Zuid, daar 49 minuten de tijd om in te checken  op de Eurostar van 12.52u te nemen naar Lille. Iets voor half twee zouden we moeten arriveren. Reistijd: een dik half uur.  Voor de hele reis heb ik een klasse I ticket, omdat op de Eurostar de tweede klasse vol zat. Ik betaal er 2,5 euro extra voor  op een bedrag van 39 euro
In Lille ga ik op zoek naar de bus die me tegen 8 euro rechtstreeks naar de luchthaven zal brengen. Deze vertrekt elk heel uur en doet er 20 minuten over in normale omstandigheden. Op de site lees  ik: Due to construction work in the Euralille Retail District, the bus stop for the Airport Shuttle will be moved to the opposite side of the street . The Shuttle stop is moved in front of the CIC building, mfacing the Place des Buisses, until further notice.  Ik zal dus op zoek moeten naar het CIC gebouw.

Zaterdag 6 april
Mia brengt met naar het station van Lier. De reis verloopt zoals gepland. In de treinen naar  Antwerpen en Brussel verschillen eerste en tweede klasse niet erg van elkaar,  maar in de Eurostar is er wel wat meer beenruimte.  Ik  kon niet online inchecken in Lille (te kleine luchthaven, veronderstel ik) dus doe ik dat noodgedwongen ter plaatse. Tegen de gewoonte in, check ik ook mijn koffertje in. Ik wil geen gedoe met de muggenmelk en deo die ik mee heb (vorige reis geconfisqueerd bij terugkomst van Togo). Trouwens als ik aankom, heb ik veel tijd.

De vlucht naar Algiers zit ik aan de nooduitgang.  Veel beenruimte dus. Naar Dakar heb ik een hele rij voor mezelf
 Heb dus prima wat kunnen slapen.  Luchthaven Algiers: het strafste was een Heineken. We komen met een half uur vertraging aan en zetten de klok nog een uur terug. Prima voor nachtraven.  Ik wissel op de luchthaven 200 euro in xof.  Er wordt me een voorstel gedaan. 15000 xof voor een rit naar Mbour. Aangezien ik op dit uur geen bus ga vinden, noch een publiekstaxi (7 personen) , aanvaard ik het aanbod . 22 euro voor 34km is niet overdreven in het midden van de nacht . De chauffeur doet er waarschijnlijk langer over want hij neemt de kleine wegen en niet de tolweg. Zijn benzinemeter staat op oranje... achteraf merk ik dat er ook een gastank in de koffer zit...

Als we in de buurt van het hotel dat ik boekte voor zondag komen, is dat uiteraard niet te vinden. Ik stel de chauffeur voor om even te bellen ( met zijn gsm,  want ik ga geen 3 euro per minuut betalen). Na enkele pogingen krijgt hij iemand aan de lijn en zal ik worden opgehaald.  Het hotel ligt immers niet aan de weg die opgegeven werd in Booking,  maar wel wat achterin.  <br /> ik verneem dat ik de enige gast ben op het ogenblik.  
De chauffeur heeft een sleutel bij,  maar geraakt niet binnen omdat er aan de binnenkant van de deur naar de binnenkoer grendels dicht geschoven zijn. Kloppen en bellen zet ook geen zoden aan de dijk.  Over de muur klauteren is de enige optie.  Wat hij dan ook doet om mij binnen te laten. Het gebouw is compleet verlaten.  Hoewel het een vrij nieuw huis lijkt,  zijn de drie kamers niet echt aantrekkelijk (understatement) en de gemeenschappelijke badkamer nog veel minder.  De stortbak van het toilet werkt niet,  maar het toilet is wel regelmatig gebruikt, als je begrijpt wat ik bedoel.

Een poetsbeurt is ook al een tijdje geleden.
De man die mij bracht, overhandigt mij een bosje sleutels en vertrekt.  Ik heb het hotel voor mij alleen. De bar en het terras zal Ik morgen wel zoeken. Het beloofde internet zou ook pas morgen werken.  Ik ga op het bed liggen. Voor mij is het half vier, plaatselijke tijd half twee. Met de muziek van een nabij gehouden feestje,  val ik in  slaap. 
In de vroege ochtend word ik een paar keer gewekt door de plaatselijke imam die oproept tot gebed. Rond acht uur sta ik op en ga op verkenning in het nog steeds lege gebouw. 3 kamers, een keuken met twee lege en warme ijskasten,  een eetplaatsje.  Het lege terras vind ik op de tweede verdieping.  Met zeezicht! Ik achterhaal ook waar het rare geluid van vannacht vandaan kwam. In de hal naast 'mijn' kamer is een ruit stuk. Men heeft er een stuk krantenpapier tegen geplakt,  maar niet erg zorgvuldig.  Het maakt dat het bij elke windstoot rammelt.  
Privacy heeft men hier ook niet erg. De kamerdeur is helemaal van doorkijkglas, weliswaar lichtjes gefumeerd.
Niettegenstaande het zandwegen zijn wordt er gekuist voor de deuren van de mensen.  'Gritselen' en het zand zeven zodat er geen steentjes meer inzitten.

Om half negen nog niemand gezien. Ik ga de buurt verkennen. Eerste bar, restaurant, vlak bij de zee, nog gesloten. Ik kom een man tegen die duidelijk zin heeft om wat bij te verdienen.  Hij stelt voor mijn gids te zijn voor een hele dag morgen. Alle bezienswaardigheden in de buurt en Dakar gaan bezoeken.  Hij heeft wel geen auto,  maar die wil hij wel huren.  20000 francs.  Voor zijn diensten kan ik een vrij bedrag doneren. Ik krijg een akkoord voor nog eens de prijs van de huurwagen. Bijkomende tolkosten en inkomgelden zijn ook voor mij. De dag zal dan zonder tol, eten en drinken een 60 euro zijn. Veel geld voor hem, relatief weinig voor mij. Dag twee is dus ook al geregeld. We gaan in de buurt een koffietje drinken.  Tenminste hij, ik hou het bij een colaatje. Zondag 7 april
(Vervolg).
We kopen een telefoonkaart om vlot contact te kunnen houden. 1000 francs, en daarin zit evenveel belwaarde,  hoewel ik geen idee heb hoeveel minuten dat zijn. Daarna hebben we dorst en gaan een  biertje drinken in een plaatselijk café.  Bierre Gazelle.  Pintjes van 63cl. Goed fris. Ook 1000 francs . 1.5 euro. De gids wordt aangesproken met 'paap ' , betekent opa en hij is 56 jaar. Hij nodigt me uit bij hem te komen eten. Misschien vanavond.  Moet in het hotel eens gaan kijken of er al iemand opgedaagd is.

Dat is het geval.  Er wordt gepoetst.  De badkamer ziet er achteraf al heel wat beter uit.  Het toilet werkt zelfs weer zoals het moet. Ook de gang kreeg een beurt.  De trap naar het terras nog niet. 

Het internet werkt ook even, maar niet lang genoeg om de krant te downloaden...

Ik heb met Paap afgesproken dat ik hem rond 5u zou bellen voor het aperitief,  waarna we bij hem de plaatselijke specialiteit zouden gaan eten. Kip of vis met ajuinsaus. Heb hem maar al direct diets gemaakt dat zijn vrouw voor mij geen ajuinen moest pellen.  Vis of kip zonder ui kon ook 😂.
Morgen vertrekken om half acht naar het Rose Meer. Daarna Dakar gotee.  Voorschot vandaag te betalen,  morgen de rest.  Dat doen we dan maar. 
Er lopen hier heel veel geiten los door de straten.  Volgens mijn gids worden ze s morgens los gelaten door de eigenaar en gaan ze s avonds uit zichzelf terug naar de stal. Eten moeten ze overdag maar zien te vinden...

Heb vandaag ook een manicure laten doen, door een man! Ik denk niet dat ik ooit zulke korte nagels heb gehad. Uiteraard weer een heel andere manier van werken dan bij ons. Hij wou mijn voeten ook doen, maar dat heb ik beleefd afgewimpeld. 
Rond 5u drinken we een aperitiefje in een hotel in de buurt aan het strand en om 7u gaan we naar Paap zijn huis om verse gegrilde vis te eten. Speciaal voor mij zijn er gebakken aardappelen bij.  We beginnen echter met een Segenalese thee. Water uit een bidon met kraantjeswater.  Ik let er wel op dat het minstens gekookt wordt en hou het bij een kopje.  Als ik uitleg waarom,  begrijpen ze het wel. Daarna de vis. Gelukkig vraagt men of ik met mijn vingers wil eten. Ik verzoek om een vork die ik ook krijg. Paap fileert de vis wel met zijn tien geboden.  Lekkere vaste vis,  maar voor de veiligheid neem ik toch een immodium.

de mannen eten apart. De vrouw zorgt voor het eten. Ik heb als cadeautje voor de gastvrouw  een gsm bij die goed van pas komt,  want die van de vrouw des huizes werd de week ervoor door een van de kleinkinderen stuk gemaakt.
De hond van het huis lust de graten en de velletjes van de vis wel. Rond negen uur drinken we nog een pintje in het eerdere etablissement waarna we ons bed opzoeken. Morgen een lange dag. tenminste,  dat was de bedoeling,  maar vrienden van vrienden vallen binnen en het wordt toch nog bijna elf uur...

Maandag 8 april. Om half acht staan we aan het hotel en komt de huurwagen eraan. Mijn gids vraagt nog een voorschot van 5000 francs om zijn familie dag te laten doorkomen.  Zal van de eindrekening worden afgetrokken...

Eerste halte benzinestation.  Uiteraard is benzine niet in de huurprijs inbegrepen.  In België ook niet 😂. 15000 benzine moet kunnen. 23 euro en 23 liter. Of het gaat volstaan is nog iets anders. Om de files te vermijden,  neemt de chauffeur binnenwegen.  Na 2km zitten we al vast in mul zand. Uitstappen en duwen...met 3 man hulp van een ezelskar lukt het. Paap heeft zijn les nog niet geleerd en blijft nog lustig binnenwegen nemen,  hoewel het niet echt file file is op de hoofdweg.  Het bougeert er nog wel. Ergens onderweg naar Dakar verlaat de 'verhuurder' de wagen.

Rond 9u zijn we nog 50km van Dakar en betalen we bijna een euro voor de tolweg.  Een 20 tal km verder nog eens 60 cent.
5km verder nog eens, en telkens een mooie file vooraleer men het tolhuisje passeert. Het woord 'snel' in autosnelweg krijgt hier een andere betekenis.  Een paar honderd meter voor het tolhuisje ziet Paap (Of liever ik) dat we in de rij voor automatische betaling staat en hij schuift op. Politie duikt op, Paap moet zijn rijbewijs afgeven en vraagt alvast 5000 francs aan mij  om hetgeen of ander te regelen... De tol kost 1000francs 

Als we na het betalen van 5000 francs terug willen vertrekken,  is er een probleem met de koppeling. Paap gaat op zoek naar hulp...
10 minuten later is het probleem gefikst én betaald door Paap. Het is 10.10u we zijn al 2.5u onderweg en hebben naar schatting 70km afgelegd.
Gelet op de afstand die Paap houdt tov de voorligger,  vertrouwt hij zijn remmen ook niet echt.

Om 10 voor elf,  in het midden van Dakar,  komt het koppelingsprobleem terug opzetten.  Er wordt een garage gezocht en gevonden.  Verdict: niet te repareren.  Ben benieuwd wat er nu gaat gebeuren.  Ik koop alvast een blikje bier in de shop van de garage en steek een sigaartje op. Gelukkig heb ik gisteren een telefoonkaart van Senegal gekocht, want  Paap vraagt mijn reservetoestel om de verhuurder te bellen.  Hij heeft geen belwaarde, vermoed ik. 
Intussen is er een mecanicien gekomen die het probleem in drie uur zou kunnen oplossen.  We nemen dan maar een taxi naar de haven om isle de goree te gaan bezoeken.  We arriveren om half twaalf,  de boot vertrekt om half een. We gaan in een nabijgelegen etablissement nog een biertje drinken en ik bestel gefrituurde inktvis. 
Isle de Goree is een eiland tussen de lagune en de zee volledig gemaakt uit schelpen en vulkanisch gesteente,  vertelt men hier. Het is uniek in de wereld. Van hieruit werden de slaven gedeporteerd. Bijna alle presidenten zouden het al bezocht hebben. Op de boot ernaar toe zitten meer witten dan zwarten.  De meeste zwarten willen gidsen of iets verkopen.  Fatou spreekt me al bij het inschepen aan. Ze heeft een winkel en heeft op het eiland veel concurrentie,  naar eigen zeggen.  Ik mag haar niet vergeten, drukt ze me op het hart. We bezoeken het eiland dat twee bronnen van inkomsten heeft: visvangst, maar vooral toeristen.  Deze laatste zijn de grootste vissen, tenminste wat inkomsten betreft. Het eiland is vergeven van kleine zelfstandigen  waarnaar je prima geloodst wordt door de officiële gidsen. 
Om vier uur zijn we terug in Dakar.  Er zijn drie mechaniekers aan het werken aan de auto  Het  ziet er niet naar uit dat het probleem snel opgelost zal zijn. Motor half gedemonteerd,  twee voorste wielen eraf.... Het zal nog een (Senegalees) half uurtje duren.  We worden hier nog alcoholist...

Maandag vervolg 
Na het Senegalees half uur (een uur dus) , gaan we terug en er zijn nog meer stukken uit de auto gedemonteerd.  Ik denk dat we moeten blijven overnachten.
Er wordt heel wat gepalaverd, maar blijkbaar niet meer gewerkt.  Er ontbreekt een stuk, zo lijkt het. 
Het is bijna zeven uur en er wordt niet meer gewerkt.  Ik heb  mijn krant al gelezen.
Blijkbaar is er toch een reservestuk aangekomen want één mechanieker begint terug te sleutelen,  een weinig later geholpen door een tweede. Nog wat later door een derde. Om kwart over zeven zal het nog een half uurtje duren...Wanneer hebben we dat nog eens gehoord?
We bezoeken intussen het Frans huis in Dakar. Je komt er niet binnen zonder scanning.  Bijna zoals op de luchthaven. 

Om twintig voor negen zijn er nog altijd drie mechaniekers aan het werken... Het is intussen helemaal donker en ze steken de motor terug in elkaar met het licht van twee gsm's.  Als dat maar goed gaat...<br /> <br />Om 10u zit alles terug in elkaar.  Testrit ça va. Terug starten: niks meer.  Slecht contact.  Ik licht even bij met mijn gsm.  Het euvel is snel gevonden.  We zijn eindelijk op weg naar Mbour.  Tenminste 1000m. Daarna terug een probleem met de batterij. Terug een draadje los. Het wordt gevonden....Maar we zijn nog niet thuis.. 
20 km verder zetten we de mechaniekers af en vervolgen we de weg naar Mbour.  We hebben ons programma voor vandaag niet kunnen afwerken.  Hoe gaat Paap dat gaat compenseren? Heb intussen ook de werklui betaald.  De tussentijdse rekening bedraagt 57000 francs.  Ik vraag me af wat er zou gebeurd zijn mocht ik niet zoveel had kunnen voorschieten.. om middernacht zijn we nog 20km van Mbour.  Ik hoop dat ik straks het hotel nog binnen kan en niet over de muur moet klimmen...

Om half een zijn we terug aan het vertrekpunt.  Of ik binnen geraak zal ik morgen pas kunnen posten wegens geen internet in het hotel. 

Dinsdag 9 april 
Paap heeft vannacht nog een hele parole gedaan met de verhuurder van de auto. Rekeningen en foto's als bewijsmateriaal.  Ik versta er geen jota van, maar Paap zegt me dat hij straks gaat vertalen. 

Het komt erop neer dat de eigenaar de auto nog twee dagen gratis wil geven om de onkosten te betalen .(60000francs) Ik ga niet akkoord,  zeg dat dit niet in mijn budget zit. 

Terug palaveren... Het is intussen half twee. Het gaat over vertrouwen en respect.  

Uiteindelijk akkoord: ik huur de auto nog een dag tegen half tarief (compensatie voor het gemis aan vervoer gisteren)en de eigenaar betaalt de rest cash terug. Ik vertel de eigenaar wel dat hij geluk heeft dat Paap mij bij had en niet één of andere toerist die nooit in Afrika is geweest.  Dan had hij zijn auto ergens langs de weg in Dakar kunnen gaan zoeken. Hij beseft het, zegt hij. 

Om twee uur lig ik in mijn bed. 

' morgens hoor ik de imam maar één keer,  bewijs dat ik goed geslapen heb. Om 10u het continentaal ontbijt. Een zelf afgebakken broodje en confituur. 
Om half elf verander ik van hotel.  300m verder maar wel constant bemand, met bar aan de zee en zeezicht vanuit de kamer.  Daarenboven nog 1000francs goedkoper (13,7 euro) 
Vandaag bezoeken we Joal. Van hieruit is het eiland Fadiouth over een brug bereikbaar.  Het eiland zou heel veel schelpen bevatten, die ook gebruikt worden in de kunst en architectuur.  Ik verwacht dus alvast veel schelpenverkopers.